โรคอ้วนเป็นภาวะที่มีการสะสมไขมันในร่างกายมากถึงขนาดที่อาจมีผลเสียต่อสุขภาพ ทำให้มีอายุสั้นลง และมีปัญหาสุขภาพเพิ่มขึ้น. การพิจารณาว่าบุคคลใดอ้วนนั้นพิจารณาจากดัชนีมวลกาย (BMI) ซึ่งเป็นการวัด มีค่าเท่ากับน้ำหนัก (หน่วยเป็นกิโลกรัม) หารด้วยส่วนสูง (หน่วยเป็นเมตร) ยกกำลังสอง บุคคลที่มีดัชนีมวลกายเกิน 30 กิโลกรัมต่อตารางเมตรถือว่าเป็นโรคอ้วน โดยในช่วง 25-30 กิโลกรัมต่อตารางเมตรนิยามเป็นน้ำหนักเกิน.
การวัดดัชนีมวลกาย (BMI)
การวัดดัชนีมวลกาย (BMI) เป็นวิธีที่ใช้ในการวัดระดับของโรคอ้วน โดยทั่วไปแล้ว ควรมีค่า BMI อยู่ที่ระหว่าง 18.5-22.9 kg/m2 หากมากหรือน้อยกว่านี้ จะเกิดภาวะทุพโภชนาการและโรคต่างๆ. ค่า BMI ที่เกิน 25 kg/m² ถือว่าเป็น “โรคอ้วน”. จากสถิติขององค์กรอนามัยโลก (WHO) พบว่า เกือบหนึ่งในสามของประชากรไทย มีน้ำหนักตัวมากจนเป็นโรคอ้วน.
สาเหตุของโรคอ้วน
สาเหตุของโรคอ้วนแบ่งเป็นภายในและภายนอก. สาเหตุภายในอาจเกิดจากโรคต่อมไร้ท่อ เช่นต่อมธัยรอยด์ทำงานน้อยจะมีน้ำหนักเกินเนื่องจากร่างกายเผาผลาญอาหารน้อยลง โรค cushing ร่างกายสร้างฮอร์โมน cortisol มากทำให้ร่างกายมีการสะสมไขมัน. สาเหตุภายนอกอาจเกิดจากประเภทของอาหาร โดยเฉพาะผู้ที่ชอบรับประทานอาหารที่มีน้ำตาล ไม่ว่าจะเป็นกลูโคส sugars, fructose,น้ำหวาน เครื่องดื่ม ไวน์ เบียร์ อาหารเหล่านี้จะดูดซึมอย่างรวดเร็ว และทำให้ร่างกายหลั่งอินซูลินเป็นปริมาณมาก ซึ่งเชื่อว่าจะเป็นสาเหตุของโรคอ้วน.
การรักษาโรคอ้วน
การจำกัดอาหารและการออกกำลังกายเป็นหลักของการรักษาโรคอ้วน. สามารถปรับปรุงคุณภาพอาหารได้โดยการลดการบริโภคอาหารพลังงานสูง เช่น อาหารที่มีไขมันและน้ำตาลสูง และโดยการเพิ่มการรับใยอาหารและผักผลไม้. การออกกำลังกายสามารถช่วยลดน้ำหนักและปรับปรุงสุขภาพได้. ในบางกรณี การรักษาด้วยยาหรือการผ่าตัดอาจจำเป็น.
ผลกระทบของโรคอ้วน
โรคอ้วนสามารถทำให้เกิดโรคที่เกี่ยวข้อง รวมถึงโรคเบาหวานชนิดที่ 2, โรคหัวใจ, ความดันโลหิตสูง, โรคไขมันในเลือด, โรคข้อ, และบางประเภทของมะเร็ง. นอกจากนี้ โรคอ้วนยังส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิต ทำให้การทำงานลำบากขึ้น และเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรคจิตเวช.
การป้องกันโรคอ้วน
การป้องกันโรคอ้วนเริ่มต้นจากการรับประทานอาหารที่สมดุลและการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ. การรับประทานอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการ และการลดการบริโภคอาหารที่มีไขมันและน้ำตาลสูง สามารถช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคอ้วน. นอกจากนี้ การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ สามารถช่วยลดน้ำหนักและปรับปรุงสุขภาพได้.
โรคอ้วนเป็นภาวะที่สามารถป้องกันและรักษาได้. การทราบข้อมูลและการตระหนักถึงความสำคัญของการรักษาสุขภาพที่ดีเป็นสิ่งที่สำคัญในการป้องกันและรักษาโรคอ้วน. การทำความเข้าใจเกี่ยวกับโรคอ้วน การรับประทานอาหารที่สมดุล และการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ สามารถช่วยให้คุณมีสุขภาพที่ดีและชีวิตที่มีคุณภาพ.
Footnotes
- World Health Organization. (2020). Obesity and overweight. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight ↩
- Mayo Clinic. (2020). Obesity. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/obesity/symptoms-causes/syc-20375742 ↩
- National Health Service. (2018). Obesity. https://www.nhs.uk/conditions/obesity/ ↩
- World Health Organization. (2020). Body mass index – BMI. http://www.euro.who.int/en/health-topics/disease-prevention/nutrition/a-healthy-lifestyle/body-mass-index-bmi ↩
- World Health Organization. (2020). Obesity. https://www.who.int/health-topics/obesity#tab=tab_1 ↩
- World Health Organization. (2018). Obesity in Thailand. https://www.who.int/nmh/countries/tha_en.pdf ↩
- Mayo Clinic. (2020). Cushing syndrome. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cushing-syndrome/symptoms-causes/syc ↩